نقش ژنتیک در بیماری های ارتوپدی
در این مقاله از کلینیک خانه درد قصد داریم بررسی نماییم که نقش ژنتیک در بیماری های ارتوپدی چه می باشد و یا اصلا تاثیری دارد یا خیر؟
در حالت کلی بیماری ها ارتوپدی به عارضه هایی گفته می شود که مربوط به مفاصل و استخوان ها می شود؛ عموما این نوع از آسیب ها مربوط به صدمات و ضریه هایی می باشد که به بدن وارد می شود اما در برخی مواقع ممکن است ریشه ژنتیکی داشته باشند. برای آشنایی بیشتر با بیماری های ارتوپدی ژنتیکی و جرئیات مربوط به آن تا انتها این مطلب همراه ما باشید.
عوامل موثر در ایجاد آسیب های ارتوپدی
همان طور که اشاره کردیم بیماری هایی که در اطراف ما وجود دارد و اکثریت افراد آن را به عنون آسیب های ارتوپدی می شناسند اغلب دارای ریشه خارجی می باشند و به دلیل عوامل محیطی و مراقبت نکردن از خود رخ می دهند.
شایع ترین دلیلی که سبب رخ دادن آسیب های ارتوپدی خصوصا در میان جوانان می شود ایچاد فشاری بیشتر از حد تحمل به مفاصل می باشد. البته آسیب های ورزشی نیز بی تاثیر نیستند که اکثر افرادی که به فعالیت های ورزشی مشغول هستند به چنین آسیب هایی هم دچار می شوند.
در ایران نیز با توجه به این که افراد کمتر از خود مراقبت می کنند و از سبک زندگی سالمی پیروی نمی کنند بیشتر به چنین آسیب هایی دچار می شوند.
طی تحیقاتی که انجام شده است اولین موردی که بیشترین دلیل برای بیماری های ارتوپدی را دارد حوادث رانندگی و آسیب هایی که در طی این حوادث وارد می شود می باشد.
پس از آن بیماری آرتروز جزو بیماریی هایی که اکثریت افراد به نوعی از آن دچار می شوند و به دلیل علائم حاصل از آن نزد پزشک مراجعه می کنند.
به صورت کلی عارضه هایی ساده که برای مفاصل بدن رخ می دهد، مثل پیچ خوردگی یا فشار زیاد به زانو عموما به دلیل کارهای ورزشی یا اضافه وزن می باشد و نمی توان گفت که دلیل چندان مهمی در پشت آن ها قرار دارد.
برای چنین آسیب هایی تنها کافیست تا نزد فوق تخصص ارتوپدی مراجعه نمایید تا درمان شما طی مدت زمان کوتاهی انجام شود.
نقش ژنتیک در بیماری های ارتوپدی
بر خلاف تصوری که بیشتر افراد دارند، ژنتیک نقش بسیار کم و اندکی در ایجاد بیماری های ارتوپدی دارد. عموما بیماری های ارتوپدی که مربوط به عوامل محیطی نمی باشند و به اصلاح ارثی هستند بسیار ناچیز هستند.
بنابراین عمده ترین دلیلی که سبب رخ دادن هر گونه بیماری ارتوپدی در بدن انسان می شود مربوط به عوامل محیطی و خارجی می باشد و ما بسیار کم دیده ایم افرادی را که به دلایل ژنتیکی به بیماری های مختلف دچار شده باشند.
شایع ترین بیماری های مادرزادی استخوانی که در سال های اخیر دیده شده است شامل: تومورهای استخوانی، کیست استخوان و پوکی استخوان می باشد.
البته برخی از بیماری های دیگر مثل در رفتکی مداوم لگن یا بیماری پای چنبری و یا حتی زانو پرانتزی، ممکن است به دلایل ارثی یا ژنتیکی باشند، که البته این دسته از موارد عموما در کودکان ایجاد می شود. اما موارد دیگری که در بالا اشاره کردیم معمولا در سنین بزرگسالی خود را نشان می دهند. اما به طور کلی آمار بیماری های ارتوپدی ژنتیکی در مقابل بیماری هایی که به دلایل متنوع دیگر رخ می دهند بسیار ناچیز است.
آیا آرتروز ارثی است؟
بیان کردیم که یکی از عمده ترین دلایلی که افراد به بیماری های ارتوپدی دچار می شوند ارتروز است. اما سوال دیگری که برای همه ایجاد می شود این است که آیا خود بیماری آرتروز می تواند ارثی باشد؟
در ابتدا این موضوع را در نظر داشته باشید آرتروز اشاره ای به یک بیماری خاص ندارد، بلکه چندین بیماری وجود دارد که به نام آرتروز شناخته می شود. برخی از ای بیماری ها شامل روماتیسم، نقرس، آرتریت و … می باشند. علاوه بر آن آرتروز ممکن است در هر یک از استخوان های بدن نظیر دست، پا، شانه، زانو و … رخ دهد.
تاکنون پاسخ مشخصی برای این سوال پیدا نشده است، اما عموما ما به افرادی که در خانواده خود سابقه ابتلا به بیماری آرتروز را دارند توصیه می کنیم تا بیشتر ورزش کنند و سبک رفتاری بهتری داشته باشند، به این صورت توصیه می شود تا پیشگیری های لازم از ابتلا به این بیماری را انجام دهند.
بیشتر بخوانید: هزینه عمل جراحی آرتروز زانو چقدره؟
علل بروز بیماری های ارثی و مادرزادی چیست؟
علت بروز بیماری های ارتوپدی ارثی هم می تواند مادرزادی باشد و هم محیطی و یا حتی ترکیبی از هر دوی این موراد. مسئله ای که در خصوص بیماری هایی ژنتیکی وجود دارد این است که چه مقدار از کروموزم های بدن را درگیر می کنند. گاهی اوقات میزان این تغییر به حدی کم است که اصلا به چشم نمی آید و اما در برخی مواقع لازم است تا حتی از گزینه های درمانی استفاده کرد.
اما در خصوص بیماری ها ارتوپدی ژنتیکی، در چنین مواردی یعنی ژن خاصی در بدن کار خود را به خوبی انجام نداده است و پروتئینی مخصوص به نام کلاژن تیپ یک تولید نمی شود.
بنابراین اگر مشکلات ارتوپدی در شما به صورت ژنتیکی وجود دارد لازم است تا آزمایش های مربوط به را بدهید تا مشخص شود علت دقیق این مسئله مربوط به کدام قسمت است.
همچنین همان طور که ذکر کردیم عوامب محیطی نیز در این بیماری بی تاثیر نمی باشند، البته که این عوامل بسیار گسترده هستند اما شایع ترین آن ها عبارت است از: برنامه غذایی، اختلالات هورمونی، مواد شیمیایی، عوامل فیزیکی، عوامل عفونی و …
تمامی این موارد می توانند موجب مشکلات ارتوپدی برای شما شوند و باید به آن ها دقت کافی داشت.
درمان مشکلات ارتوپدی ژنتیکی
در آخر اگر بخواهیم در خصوص چگونگی درمان بیماری های ارتوپدی ژنتیکی صحبت کنیم باید گفت درمان در این زمینه چندان راحت نیست! مسلما در این جا نمی توان گزینه های درمانی را بررسی کرد زیرا در ابتدا باید مشخص شود کدام بخش از بدن به این مشکلات دچار شده است و میزان آسیب تا چه اندازه است.
برخی موارد با استفاده بریس، تغییر شکل زندگی و دیگر موارد این چنینی می توان مشکلات ارتوپدی را درمان کرد، اما در برخی شرایط دیگر ممکن است به پیوند یا قطع عضور محبور شوند.
بنابراین شما در مرحله اول باید تمامی آزمایش ها و عکس برداری ها لازم را انجام دهید تا شرایط آسیب دیدگی به خوبی مشخص شود، پس از آن با مشورت با پزشک فوق تخصص ارتوپد می توانید یک روش درمانی مناسب انتخاب کنید.
سخن آخر
مشکلات استخوان بندی و ارتوپدی امروزه جزو عارضه هایی می باشد که اکثر افراد آن را تجربه می کنند. با این که دلیل این مشکلات اغب مربوط به صدمات ناگهانی می باشد اما اگر در خانواده شما شخصی به بیماری های ارتوپدی نظیر آرتروز دچار است و نگران هستید شما هم به صورت ژنتیکی به آن دچار شوید، پیشنهاد می کنیم حتما نکات مراقبتی لازم را انجام دهید.
با انجام برخی از کار ها مثل ورزش کردن، داشتن تغذیه مناسب، دوری از عوال خطرزا و … می توانید از بروز آسیب های ارتوپدی در امان باشید.
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم شما را به خوبی با ژنتیک در بیماری های ارتوپدی آشنا نماییم. در صورتی که سوال یا تجربه ای در این زمینه دارید نظرات خود را در بخش نظرات برای ما بیان کنید.